با توجه به مقاله قبلی گیت در قالب های تزریق پلاستیک و شناخت گیت در قالب های تزریق پلاستیک و بررسی اهمیت طراحی گیت و ابعاد گیت هم اکنون با ما همراه شوید و به بررسی انواع مختلف گیت های مورد استفاده در قالب های تزریق پلاستیک بپردازید.
گیت لبه ای (Edge Gate):
گیت های لبه ای به دلیل سادگی و تاثیر زیاد آنها در فرایند قالبگیری تزریقی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. تولید انها در ساخت آنها اسان است و در صورت نیاز به راحتی اصلاح میشود. از این نوع گیت ها معوولا در پر کردن قطعات بزرگ و یا قطعاتی جداره نازک استفاده زیادی میشود. جریان مواد در این نوع گیت ها بسیار روان تر بوده و به دلیل یخ زدن طولانی تر گیت، امکان زمان هودینگ بیشتری وجود دارد.
در این مقاله برای سادگی بیشتر ، گیت های لبه ای را با فن گیت ها (Fan Gate) و تب گیت ها (Tab Gate) را با هم گروه بندی کرده ایم تصویر زیر یک گیت لبه ای را نشان می دهد که در آن شکل دایره ای راهگاه به گیت مستطیل شکل متصل می شود. در فن گیت ها سطح مقطع همچنان مستطیل شکل بوده اما عرض آن از گیت لبه ای بیشتر است. پهن شدن گیت می تواند به جریان آسانتر مواد، ثبات ابعادی محصول و جلوگیری از برخی مسائل زیبایی کمک کند. تب گیت ها نیز شبیه گیت های لبه ای هستند با این تفاوت که ضخامت آنها عمدتاً در فاصله کوتاهی که به قسمت قالب گیری منتهی می شود ، یکسان است.
گیت تونلی (Tunnel/Submarine Gate)
گیت های تونلی معمولا زیر خط جدایش طوری ماشاینکاری میشوند که با پرانش محصول از قطعه به طور خودکار از محصول جدا شود. از این طرح گیت در قالب هایی با محصولات بزرگ بهره برده و یا در قالبهایی که لازم است گیت به طور اتوماتیک از محصول جدا شود استفاده میشود.
محدودیت گیت های تونلی در حداکثر مقدار سطح مقطع آنهاست. بیش از اندازه زیاد بودن ابعاد گیت میتواند منجر به ترک خوردگی محصول از نقطه جدا شدگی گیت از محصول هنگام پرانش و بروز مشکلات زیبایی در آن شود. از طرفی به دلیل آنکه معمولا محصول در قالبهای با گیت تونلی بزرگ در نظر گرفته میشوند، کوچک در نظر گرفتن سطح مقطع گیت میتواند منجر به مشکلاتی از قبیل پر نشدن کامل محصول و یا ایجاد گرمای ناشی از تنش برشی در محل گیت شود.
گیت وینکل (Cashew Gate)
درست مانند گیت های تونلی ، گیت های وینکلی نیز در زیر خط جدایش به شکلی ماشینکاری میشوند که هنگام بیرون پرانش محصول به طور خودکار بریده شوند. گیت های تونلی اغلب از نظر ابعاد و اندازه دارای محدودیت های مشابه دروازه های تونلی هستند .از این گیت ها بیشتر زمانی استفاده میشود که به دلیل مقاصد زیبایی محصول طراح قصد داشته باشد گیت در زیر یا پشت محصول ایجاد کند.
به دلیل پیچیدگی هندسی این گیت ها، معمولا ساخت آنها بسیار دشوار و چالش برانگیز است به همین دلیل بسیاری از کارخانه ها از گیت های اینسرتی استاندارد در بازار استفاده میکنند. همچنین شکل منحنی وار این گیت ها موجب زیادشدن مقاومت جریان مواد میشود. این امر سبب میشود که این گیتها تنها قابلیت عبور مواد پلیمرهای خوش تزریق با روندگی بالا را داشته باشند و در موارد استفاده از پلیمرهای سخت تزریق و یا در اصطلاح مهندسی از این نوع گیت ها به ندرت استفاده میشود.
گیت اسپرو مستقیم (Direct Sprue Gate)
گیت اسپرو مستقیم ساده ترین و قدیمی ترین نوع گیت در قالب های تزریق است. زمانی از این طرح استفاده میشود که قرار نیست هیچ راهگاهی در قالب در نظر گرفته شود و قالب تک کویته است. اسپروها دارای سطح مقطه دایره ای شکل است که از بالای قالب تا کویته قالب به شکل مخروطی شکل با زاویه ای کم امتداد پیدا کرده به گونه ای که بیشترین سطح مقطع دایره ای آن بر روی محصول قرار میگیرد. این گیت ها همیشه در بیشترین ضخامت محصول قرار گرفته میشود. مزیت این روش سادگی آن و سادگی ماشینکاری آن است و از عیوب این روش نیز میتوان به اثر گیت زیاد آن بر روی محصول نام برد.
گیت دیافراگمی (Diaphragm Gate):
از گیت های دیافراگمی بیشتر در قطعاتی استفاده میشود که دارای یک شکل دایره ای در مرکز میباشند و همچنین زمانی که جهتگیری جریان مواد یکنواخت در سرتاسر قطعه مد نظر است طراحان قالب از این طرح استقبال خوبی میکنند. جریان یکنواخت مواد باعث پدیدار شدن جمع شدگی (Shrinkage) یکنواخت و تحت کنترل در محصول میگردد و این امر در کاهش تابیدگی (Warpage) نهایی بسیار موثر است. گیت های دیافراگمی همچنین اجازه عبور حجم زیادی از مواد به داخل کویته را میدهند و از این خاصیت میتوان در تولید قطعات با وزن و حجم بالا بهره برد.
شکل زیر محصولی را نشان میدهد که از یک گیت دیافراگمی در طراحی قالب آن استفاده شده است. این نوع گیت ها معمولا در قطعات استوانه ای شکل استفاده شده که در این قطعات پدیدار شدن جریان یکنواخت در کویته هنگام تزریق مزیت بسیار خوبی برای کیفیت محصول محسوب میشود. قسمت قرمز رنگ عکس توسط یک عملیات ثانویه از محصول جدا میشود.
راهگاه گرم – گیت گرم (Hot runner-Thermal Gate)
سیستم های تغذیه راهگاه گرم مزایای زیادی نسبت به سیستم های راهگاه سرد ارائه می دهند. سیستم های راهگاه گرم به گونه ای طراحی میشوند که همیشه مواد بین سیلندر دستگاه تزریق و کویته قالب مذاب نگه داشته میشوند. ( البته در بعضی از طرح های آن قسمتی از آن سرد است که در مقالات بعد به طور مفصل توضیح داده شد). در این طرح معمولا از دو نوع گیت استفاده میشود.
همچنین بخوانید: مزایای سیستم راهگاه گرم
عملکرد گیت های حرارتی بسیار شبیه به گیت های معمولی است که در آن مواد به داخل حفره تزریق شده و فشار مواد تا زمانی که خنک کننده کافی رخ ندهد ، حفظ می شود. مزیت این روش حذف سیستم راهگاه منتهی به گیت است. مواد ذخیره می شوند و کنترل فرآیند بهبود می یابد. اثر گیت روی محصول معمولا ناچیز است اما با توجه به طرح سیستم راهگاه گرم این اثر میتواند متفاوت باشد.
راهگاه گرم – ولوگیت (Hot Runner-Valve Gate)
سیستم های راهگاه گرم ولوگیت مزایای مشابه دروازه سیستم های راهگاه گرم معمولی است با این تفاوت که سطح بالاتری از کنترل را در فرآیند اضافه می کند. در این طرح ، یک پین متحرک در نوک سیستم راهگاه گرم وجود دارد. وقتی که این پین به سمت عقب حرکت کند (عکس سمت چپ) اجازه عبور جریان مواد به داخل کویته را داده و وقتی که این پین به سمت جل وحرکت کند (عکس سمت راست) راه عبور جریان مواد را مسدود میکند. لفزودن این کنترل بر روی فرآیند، امکان ساخت گیت های بزرگتر با اثر گیت کوچک را به طراحان و سازندگان قالب میدهد.
